Poznań z pierwszym hubem kwantowym w Europie Środkowo-Wschodniej. "Zaczyna się coś wielkiego"

Komputery kwantowe dostępne są już dla polskich naukowców.

Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS), afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN, dołącza do sieci IBM Quantum Network i wspólnie z polskimi naukowcami oraz IBM będzie rozwijać technologie obliczeń kwantowych i ich zastosowań.

Świat się zmienia, a cyfryzacja i internet prowadzą do niespotykanego w historii przyspieszenia tego procesu. Dotyczy to także naszego kraju. Przez lata obserwowaliśmy Zachód, próbując zmniejszyć dystans, dzielący nas od tamtejszych rozwiązań biznesowych i naukowych. Dzisiaj możemy być nie tylko w pewnych obszarach najlepsi, ale nawet pierwsi - mówi Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. Gratuluję przedstawicielom rządu, nauki, biznesu i samorządu współpracy, dzięki której udało się doprowadzić do dzisiejszego wydarzenia. Bo tylko współdziałanie, wielkie marzenia, wizja i determinacja mogą nam w następnych latach dać przewagę nad innymi. Możemy być dumni, że to Poznań po raz kolejny jest miejscem, w którym coś się zaczyna. A nie mam wątpliwości, że zaczyna się coś wielkiego - podkreśla prezydent.

To ważny dzień dla polskiej nauki i transformacji technologicznej Polski - powiedział Janusz Cieszyński, Sekretarz Stanu ds. Cyfryzacji w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Aby zapewnić sobie silną pozycję w europejskiej gospodarce Polska musi aktywnie uczestniczyć w pracach badawczo-rozwojowych w dziedzinie obliczeń kwantowych. Spełnienie ambitnych założeń, jakie postawiliśmy sobie w sferze innowacji cyfrowych na rzecz nauki i społeczeństwa informacyjnego, wymaga zapewnienia Polsce dostępu do najnowocześniejszej e-infrastruktury. To konieczne, aby umożliwić zainteresowanym korzystanie z zaawansowanych symulacji inżynierskich i obliczeń dużej ilości danych. Włączenie superkomputerów do strategicznych zasobów Polski to jedno z zadań, które wyznaczyliśmy sobie do realizacji w ramach obszaru Cyber Poland 2025. - podkreślił minister.

Polska należy do krajów, które wnoszą istotny wkład w rozwój technologii kwantowych na świecie. Obliczenia kwantowe stanowią znaczną część tego dorobku, a poza nim należy odnotować stosowane w praktyce systemy komunikacji kwantowej oraz podsystemy elektroniczne wykorzystywane do przemysłowych zastosowań technologii kwantowych.

W PCSS prowadzi się od wielu lat prace badawczo-rozwojowe w zakresie obliczeń kwantowych oraz komunikacji kwantowej. To zadecydowało o powierzeniu tej jednostce roli organizacji dostępu do komputera kwantowego dla polskich zespołów naukowych.

Uruchomienie IBM Quantum Hub w Polsce to przełomowy krok w kierunku rozszerzenia naszego ekosystemu kwantowego. Współpraca z IBM pozwoli PCSS na przeprowadzanie nowych odkryć w zastosowaniach dla obliczeń kwantowych, które mogą ostatecznie pomóc w pokonywaniu wyzwań związanych z tworzeniem nowych materiałów lub leków - mówi Marcin Gajdziński, Dyrektor Generalny IBM Polska i Kraje Bałtyckie.

Polskie zespoły naukowe zainteresowane obliczeniami kwantowymi wskazały PCSS jako ośrodek o odpowiednim potencjale osobowym i technologicznym dla zapewnienia dostępu do komputera kwantowego IBM. Z tego dostępu skorzystają także uczelnie, które zamierzają kształcić studentów w zakresie obliczeń kwantowych - zauważa Prof. dr hab. inż. Roman Słowiński, wiceprezes Polskiej Akademii Nauk.

Przełomowym momentem w trwającym od niemal roku procesie uzyskania dostępu do komputera kwantowego, były ustalenia jakie zapadły w listopadzie 2021, na konferencji IMPACT w Poznaniu, gdzie uzyskano dla tej inicjatywy poparcie Ministra Janusza Cieszyńskiego i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Inicjatywa PCSS sfinansowana będzie dotacją celową Prezesa Rady Ministrów ze środków będących w dyspozycji Ministra Cyfryzacji.

Jako pierwsza polska instytucja dołączająca do IBM Quantum Network będziemy mogli rozwijać przyszłościowe kompetencje w zakresie obliczeń kwantowych, tworzyć wyspecjalizowane oprogramowanie oraz nowe narzędzia programistyczne dla użytkowników końcowych - mówi dr hab. inż. Krzysztof Kurowski, Dyrektor Techniczny PCSS. Dostęp do systemu będą mogli uzyskać użytkownicy wszystkich Centrów Superkomputerowych. W efekcie możliwe jest efektywne wykorzystanie rosnącego potencjału komputerów kwantowych w różnych obszarach zastosowań oraz łączenie tego potencjału z dostępną już mocą najsilniejszych superkomputerów w kraju - dodaje.

Poznań współpracuje z PCSS od 1996 roku. Przy okazji podpisania umowa na uruchomienie huba UAM oraz Politechnika Poznańska podpisały wraz z firmą IBM list intencyjny w sprawie utworzenia kierunków studiów związanych z informatyką kwantową.