Las i woda-przyrodnicze perły Wielkopolski

Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu mamy wiele pięknych miejsc związanych z wodą. Jednym z nich z pewnością jest Czeszewo i teren najstarszego rezerwatu w Wielkopolsce, jak również rezerwat położony nad Jeziorem Wydymacz.

Zachmurzone niebo może nie wprawia w najlepszy nastrój. Jednak efekty regularnie pojawiających się chmur deszczowych są widoczne w lasach. Woda w lesie jest niezwykle cenna, a gdy zaczyna jej brakować, od razu można to odczuć. Woda to życie. Pokazują to cenne przyrodniczo miejsca, które znaleźć można na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu.

Od ponad 30 lat leśnicy działają na rzecz zatrzymania wody w lesie. Odtwarzają stawy i mokradła, budują zastawki i zbiorniki retencyjne. Chodzi o spowolnianie odpływu wody z terenów leśnych.

Kolejne z tych działań to projekt "Mokradła na terenie RDLP w Poznaniu" dofinansowany z Funduszy Norweskich i EOG, jak i towarzysząca mu kampania pod hasłem "Las pełną gąbką". Jako leśnicy wiemy bowiem z praktyki, że las może wchłaniać i zatrzymywać wodę działając jak gąbka.

W widłach Warty i Lutyni

Czeszewski Las w Nadleśnictwie Jarocin to miejsce, którego historia sięga początku XX wieku. To tutaj w 1907 roku staraniem Franciszka Pfuhla został utworzony pierwszy w Wielkopolsce rezerwat przyrody, chroniący najstarsze i najcenniejsze przyrodniczo fragmenty uroczyska.

Lasy łęgowe Uroczyska Czeszewo wraz z lasami rozciągającymi się wzdłuż Warty stanowią największy i najlepiej zachowany kompleks lasów łęgowych w Wielkopolsce i prawdopodobnie również w Europie. To prawdziwy unikat zachwycający swoim naturalnym pięknem i wartością historyczną.

Na terenie rezerwatu odnotowano najwyższe zagęszczenie w kraju dzięcioła średniego! W Uroczysku Czeszewo dochodzi ono do 2,5 pary/10 ha lasów liściastych w wieku powyżej 80 lat.

W granicach rezerwatu przyrody znajdują się bardzo liczne stanowiska rzadkich owadów, takich jak: kozioróg dębosz, pachnica dębowa czy ciołek matowy.

W 2008 roku przy rezerwacie utworzono Ośrodek Edukacji Leśnej, w którym odbywają się bezpłatne zajęcia przyrodnicze dla dzieci i młodzieży.

Z inicjatywy leśników w latach 2004-2011, aby zapobiegać wysychaniu starorzeczy, powstał szereg budowli hydrotechnicznych doprowadzających i zatrzymujących wodę w tym miejscu. W 2021 roku staraniem leśników i przyrodników teren rezerwatu powiększono, przez co powstał obiekt ochrony przyrody liczący 540 hektarów.

W ptasiej dolinie

W lesie pomiędzy Ostrowem Wielkopolskim, a Ostrzeszowem na terenie Nadleśnictwa Antonin znajduje się rezerwat przyrody Wydymacz, którego nazwa wzięła się od pobliskiego jeziora.

Chroni on ważne zbiorowiska roślinne, przede wszystkim łęgi jezionowo-olszowe. Spacerując po ścieżce ekologicznej o długości 2,5 km, można spotkać wiele interesujących i rzadkich roślin. Wczesną wiosną zachwycają tam kwiaty wawrzynka wilczełyko. Rośliny równie pięknej co trującej.

Na terenie rezerwatu można spotkać także wiele roślin egzotycznych, które znalazły się tam za sprawą dawnego właściciela dóbr antonińskich księcia Antoniego Radziwiłła.

Skąd nazwa "Wydymacz"? Można rozumieć ją jako 'staw, który służy jako kanał młyński' i że ma ona oznaczać obiekt, który wydyma wodę, to znaczy spiętrza ją i reguluje, tworząc staw retencyjny. Retencja nadal odgrywa bardzo ważną rolę w rezerwacie. Kilka lat temu antonińscy leśnicy zrealizowali tam prace, w ramach których odbudowali urządzenia pomagające regulować przepływ wody z jeziora Wydymacz.

Uwzględnili również potrzeby ptaków. Na zbiorniku utworzono wypłycenia, które będą bezpiecznym przystankiem dla nich w trakcie corocznych wędrówek. Wydymacz nieustająco cieszy się popularnością wszelkiego rodzaju ptactwa, również z uwagi na położenie w sąsiedztwie doliny Baryczy. Wiele ciekawych gatunków zaobserwujemy z platformy widokowej, przygotowanej przez Nadleśnictwo Antonin, a usytuowanej przy stawie Trzcielin Nowy, dzięki dofinansowaniu z Funduszy Norweskich i EOG znalazła się tam również luneta, dzięki której można je podglądać.

Materiał powstał w ramach projektu "Kompleksowa renaturyzacja mokradeł oraz odtwarzanie naturalnych wilgotnych siedlisk przyrodniczych na terenach ochronnych w Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu przez zwiększenie retencyjności wodnej oraz spowalnianie odpływu wód" ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 w ramach programu "Środowisko, Energia i Zmiany klimatu" - "Wspólnie działamy na rzecz zielonej Europy"