Śmierć osoby bliskiej. Dziedziczenie krok po kroku

Czas po śmierci osoby bliskiej jest niezwykle trudny. Jest to okres żałoby i cierpienia. Wraz ze śmiercią spadkodawcy następuje otwarcie spadku. Spadkobiercy - na podstawie testamentu albo ustawy, dziedziczą po zmarłym majątek. Dlatego bezzwłocznie po śmierci osoby bliskiej należy podjąć szereg czynności, które mają znaczenie prawne.

Zacząć należy od aktu zgonu, który otrzymuje się po zarejestrowaniu zgonu w urzędzie stanu cywilnego. Jest to kluczowy dokument informujący o dacie i miejscu śmierci spadkodawcy. Następnie należy zastanowić się czy zmarły pozostawił po sobie testament. Od tego zależy sposób dziedziczenia. W przypadku prawidłowo sporządzonego testamentu (m.in. gdy testator zachował jasny umysł, w czasie jego sporządzenia) dziedziczą osoby powołane w testamencie. W razie pominięcia w akcie ostatniej woli najbliższych (na przykład dzieci zmarłego) będą oni uprawnieni do wystąpienia do spadkobiercy o zapłatę zachowku. Jeśli testament nie został sporządzony wtedy odbywa się dziedziczenie według zasad określonych w ustawie - Kodeks cywilny (dziedziczenie ustawowe).

W sytuacji, gdy spadkodawca pozostawił po sobie majątek (nadwyżkę aktywów nad pasywami) spadkobiercy najczęściej przyjmują spadek, zaś w przypadku długów decydują się na odrzucenie spadku. Termin na przyjęcie lub odrzucenie spadku wynosi sześć miesięcy od śmierci spadkodawcy. W tym terminie można złożyć przed sądem lub notariuszem oświadczenie o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Jeśli spadkobierca nie złoży oświadczenia o przyjęciu albo odrzuceniu spadku to z mocy ustawy nabywa majątek z dobrodziejstwem inwentarza, a więc dziedziczy do wysokości aktywów spadku.

Aby legitymować się statusem spadkobiercy należy mieć odpowiedni dokument - akt poświadczenia dziedziczenia wydany przez sąd albo akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza.

Następnie, jeśli jest wielu spadkobierców lub gdy występuje między nimi spór co do wysokości udziałów w spadku, dokonuje się przed sądem lub notariuszem działu spadku (przed notariuszem dokonuje się czynności, gdy wszyscy są zgodni). Jeśli w skład spadku nie wchodzi nieruchomość dział możliwy jest w zwykłej formie pisemnej.

Warto sporządzić inwentarz majątku zmarłego, aby wiedzieć jaki jest stan jego aktywów i pasywów.

Należy zorientować się czy zmarły miał ubezpieczenie na życie, a jeśli tak, trzeba ustalić czy została wskazana osoba uposażona. Ustalić należy także zobowiązania kredytowe, a także konta bankowe.

W przypadku, gdy zmarły był właścicielem nieruchomości należy dokonać aktualizacji w księdze wieczystej, a także poinformować o śmierci spadkodawcy dostawców mediów. Spadkobiercy zobligowani będą do uiszczenia podatku od nieruchomości. Można rozważyć najem nieruchomości czy też jej sprzedaż.

W ciągu 6 miesięcy od nabycia spadku należy również złożyć zeznanie podatkowe we właściwym urzędzie skarbowym. Jeśli jest się osobą najbliższą zmarłego (na przykład dzieckiem) wtedy jest się, co do zasady, zwolnionym od ponoszenia podatku spadkowego, pod warunkiem spełnienia odpowiednich warunków, w tym przede wszystkim prawidłowego wypełnienia formularza SD-Z2.

Warto zadać sobie także pytanie czy spadkodawca zmarł z przyczyn naturalnych, czy też ktoś przyczynił się do jego śmierci na przykład na skutek wypadku.

W razie wątpliwości doświadczony adwokat w sprawach spadkowych służy radą i pomocą.

Adwokat Aleksandra Tatarewicz

Kancelaria Adwokacka
ul. Wieniawskiego 5/9 lokal 206
61 - 712 Poznań
Nr tel. + 48 793 063 693
e-mail: [email protected]

strona www: kg-adwokaci.pl