Czym są żylaki powrózka nasiennego?
Żylaki powrózka nasiennego to niepokojący problem zdrowotny, który dotyka znaczną część męskiej populacji. Choć często bezobjawowe, mogą mieć poważne konsekwencje, włączając w to obniżoną płodność. Zrozumienie przyczyn, objawów i dostępnych metod leczenia pozwala na skuteczne przeciwdziałanie i leczenie tego schorzenia.
Czym są żylaki powrózka nasiennego?
Żylaki powrózka nasiennego, określane również jako żylaki moszny, to nieprawidłowe poszerzenie i wydłużenie naczyń żylnych tworzących splot wiciowaty w okolicy górnego bieguna jądra. Ten patologiczny stan jest spowodowany niewydolnością zastawek żylnych, która prowadzi do zastoju krwi i zwiększonego ciśnienia w obrębie splotu wiciowatego.
Ciekawostką jest, że żylaki te występują zdecydowanie częściej po lewej stronie - aż w 85% przypadków. Wynika to z anatomicznych różnic pomiędzy lewą a prawą żyłą jądrową. Lewa żyła jądrowa uchodzi do żyły nerkowej pod kątem prostym, co utrudnia odpływ krwi, podczas gdy prawa żyła jądrowa łączy się z żyłą główną dolną pod kątem rozwartym, zapewniając lepsze warunki dla prawidłowego krążenia.
Kto jest narażony na żylaki powrózka nasiennego?
Żylaki powrózka nasiennego najczęściej pojawiają się w okresie dojrzewania, zazwyczaj po 10. roku życia. Ich częstość występowania rośnie wraz z wiekiem, osiągając poziom około 15% w populacji dorosłych mężczyzn.
Przyczyną tego jest fakt, że w okresie dojrzewania następuje znaczne zwiększenie przepływu krwi do jąder, co w niektórych przypadkach prowadzi do poszerzenia naczyń żylnych w obrębie splotu wiciowatego. Ponadto, żylaki powrózka nasiennego są rzadko diagnozowane u chłopców poniżej 10. roku życia.
Objawy żylaków powrózka nasiennego
Niestety, żylaki powrózka nasiennego często przebiegają bezobjawowo, szczególnie we wczesnych stadiach choroby. Pacjenci mogą nie zdawać sobie sprawy z ich obecności, dopóki nie zostaną one wykryte przypadkowo podczas badania lekarskiego lub USG.
Nieliczni pacjenci mogą odczuwać niewielkie dolegliwości bólowe w obrębie jądra, nasilające się w ciągu dnia lub podczas wysiłku fizycznego. Ból ten ma charakter tępy i może promieniować do pachwiny. Większość chorych nie zgłasza jednak żadnych niepokojących objawów.
Diagnostyka żylaków powrózka nasiennego
Podstawowym badaniem diagnostycznym w przypadku podejrzenia żylaków powrózka nasiennego jest ultrasonografia (USG) jąder z oceną przepływu krwi (USG Doppler). Badanie to umożliwia:
- Pomiar średnicy naczyń żylnych (za istotne poszerzenie uznaje się średnicę 2-3 mm)
- Ocenę obecności fali zwrotnej (cofanie się krwi do splotu wiciowatego)
- Ocenę objętości jąder (zmniejszenie objętości jądra po stronie żylaków o co najmniej 25% w stosunku do drugiego jądra)
Dodatkowo, w celu kwalifikacji do leczenia operacyjnego, wykonywane jest badanie nasienia. Pozwala ono ocenić, czy żylaki powrózka nasiennego wpłynęły na parametry płodności.
Metody leczenia żylaków powrózka nasiennego
Istnieją dwie główne grupy metod leczenia żylaków powrózka nasiennego:
Leczenie operacyjne
Techniki małoinwazyjne, takie jak laparoskopowa warikocelektomia metodą Palomo, polegają na przecięciu i zamknięciu żyły jądrowej w obrębie jamy brzusznej. Zaletami tej metody są mała inwazyjność, szybki powrót do zdrowia oraz niska częstość nawrotów.
Techniki klasyczne, np. mikrochirurgiczne usunięcie żylaków, wiążą się z otwartym dostępem do moszny lub pachwiny. Chirurg wypreparowuje i podwiąże/przecina powiększone naczynia żylne. Zabiegi te cechują się najmniejszą częstością powikłań pooperacyjnych i najlepszymi efektami w zakresie poprawy parametrów nasienia.
Leczenie wewnątrznaczyniowe (embolizacja)
Embolizacja żył jądrowych polega na wprowadzeniu przez żyłę udową cewnika do żyły jądrowej, a następnie zamknięciu jej światła materiałem embolizacyjnym. Jest to metoda małoinwazyjna, wykonywana w znieczuleniu miejscowym, z krótkim czasem hospitalizacji.
