NIK krytycznie o działalności miasta w zakresie reklam w miejskiej przestrzeni. Są straty finansowe, będą zawiadomienia do prokuratury

- Działania Prezydenta Miasta Poznania dla uporządkowania przestrzeni publicznej z nielegalnych nośników reklamowych były niedostateczne, a wdrażana w tym celu koncepcja okazała się nieskuteczna. Miasto nie dochowało również należytej staranności w celu uzyskania należnych środków finansowych związanych z działalnością reklamową - takie wnioski płyną z opublikowanego we wtorek raportu Najwyższej Izby Kontroli.

Kontrola odbyła się m.in. na wniosek Tomasza Hejny, który prowadzi "Gemelę poznańską" na Facebooku. - Ta kontrola, zakres i okres to tylko czubek góry lodowej w patologii zarządzania reklamą w mieście, z którą dosłownie na co dzień się spotykam. Jak się dalej sprawa potoczy? Czy winni wieloletnich zaniedbań zostaną ukarani? - pyta Hejna.

Co wynika z kontroli? NIK wyjaśnia, że w Poznaniu to Międzynarodowe Targi Poznańskie zajmują się zarządzenim przestrzenią reklamową w zakresie nośników reklamowych. Zdaniem NIK przekazanie spółce wiat przystankowych i słupów reklamowych spowodowało, że MTP ma na monopol w mieście na zarządzanie nośnikami reklamowymi znajdującymi się w tych miejscach. - Przyjęcie budzącej zastrzeżenia NIK ww. koncepcji i jej realizacji spowodowało poniesienie strat finansowych oraz skutków natury prawnej - czytamy w raporcie.

Najwyższa Izba Kontroli twierdzi, że prezydent Poznania przekazując MTP zarząd nad wiatami przekroczył zakres upoważnienia zawarty w uchwale Rady Miasta w sprawie powierzenia spółce MTP zadania własnego gminy. - Ponadto Ratusz, mimo rozbieżnych opinii prawnych, nie rozstrzygnął wątpliwości co do obowiązku stosowania przez spółkę MTP przepisów o zamówieniach publicznych przy realizacji powierzonego jej zadania własnego gminy. Opracowana koncepcja nie została także poprzedzona rzetelnym ustaleniem statusu prawnego mienia związanego z jej realizacją. W efekcie spółka MTP - mająca przyczyniać się do eliminacji nielegalnych reklam - sama bezprawnie korzystała z gruntów komunalnych pod wiatami zlokalizowanymi poza pasem drogowym, za co Miastu należało się 473,8 tys. zł. Targi nie doprowadziły również do zawarcia umowy dzierżawy z ZDM, wskutek czego przez okres 3 lat nie ponosiły należnych opłat w kwocie 40,9 tys. zł. z tytułu korzystania z pasa drogowego pod słupami ogłoszeniowo - reklamowymi. .Do zakończenia kontroli Prezydent nie podjął również decyzji o zwrocie na rachunek Miasta 513,1 tys. zł nadwyżki osiągniętej przez MTP z działalności reklamowej w 2019 r. Prezydent nie realizował także kontroli MTP w zakresie stosowanych przez spółkę stawek czynszu za najem powierzchni reklamowych na wiatach przystankowych.

Ale to nie koniec. Przed przekazaniem MTP zarządzania nad wiatami i słupami ogłoszeniowymi, miejscy radni zdecydowali o obniżeniu stawek opłat za umieszczenie w pasie drogowym reklam na takich słupach o 55 procent. - Opłaty uiszczane z tego tytułu przez MTP na rzecz budżetu Miasta uległy w latach 2018-2021 zmniejszeniu o 668,6 tys. zł.

Kolejna sprawa to brak kontroli nad reklamami umieszczanymi na miejskich terenach, ale innych niż wiaty przystankowe i słupy ogłoszeniowe. - W Poznaniu nie zapewniano systematycznej weryfikacji, czy nieruchomości którymi włada Miasto nie są nielegalnie wykorzystywane na cele reklamowe. Dotyczyło to zarówno nieruchomości komunalnych, jak i pasa drogowego dróg publicznych w granicach administracyjnych Miasta, którym zarządzał ZDM. Aktywność Urzędu była ograniczona do reagowania na skargi i zawiadomienia o nielegalnym wykorzystywaniu na cele reklamowe nieruchomości komunalnych.

Nawet jeśli do urzędników trafiały informacje o tym, że na miejskim gruncie znajduje się prawdopodobnie nielegalny nośnik reklamowy, postępowanie zaczynało się dopiero po 6 miesiącach, a nawet 3 latach od powzięcia informacji w tej sprawie. - Prezydent (jako organ podatkowy) opieszale wszczynał również postępowania podatkowe w celu określenia podatku od nieruchomości, na których znajdowały się nośniki reklamowe. Postępowania podejmowano nawet w ostatnim roku upływu pięcioletniego okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Taka praktyka wpłynęła na umorzenie 1/3 prowadzonych w latach 2018-2022 postępowań o wartości 709,7 tys. zł.

NIK przyjrzała się także działalności Miejskiego Konserwatora Zabytków. Z raportu wynika, że MKZ, choć ma taki obowiązek, nie reagował w przypadku stwierdzenia reklam na zabytkach bez zezwoleń. - To wszystko przyczyniało się do bezkarności podmiotów nielegalnie umieszczających reklamy na terenie Poznania, a także do braku egzekwowania należnych Miastu opłat z tytułu wykorzystywania nieruchomości komunalnych.

- W związku ze stwierdzonymi w toku kontroli nieprawidłowościami Delegatura NIK w Poznaniu przygotowuje zawiadomienia do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na niedopełnieniu obowiązków przez Miejskiego Konserwatora Zabytków oraz Prezydenta Miasta Poznania (jako organu podatkowego). Ponadto, w trakcie przygotowania są także zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych (w związku z nieustaleniem lub niedochodzeniem należności jednostki sektora finansów publicznych) w Zarządzie Dróg Miejskich i Zarządzie Transportu Miejskiego w Poznaniu oraz Urzędzie Miasta Poznania. Do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych skierowane zostało już zawiadomienie o podejrzeniu naruszenia ochrony danych osobowych w związku z ich niewłaściwym przetwarzaniem w Urzędzie Miasta Poznania.