Jakie są domowe sposoby na modzele?

Modzele, choć zazwyczaj niegroźne, potrafią utrudnić codzienne funkcjonowanie i znacząco obniżyć komfort życia. Powstają najczęściej na stopach i są specyficzną reakcją skóry na długotrwały ucisk i tarcie. Wiele osób traktuje je jako problem wyłącznie estetyczny, natomiast nieleczone modzele mogą prowadzić do poważniejszych dolegliwości, zwłaszcza u osób z chorobami przewlekłymi. Na szczęście istnieje szereg domowych i profesjonalnych metod pozwalających na skuteczne pozbycie się omawianych zmian skórnych. Skąd biorą się modzele, jak odróżnić je od innych dolegliwości i w jaki sposób sobie z nimi radzić - zarówno samodzielnie, jak i z pomocą specjalisty?

Modzele - co to takiego i jak się tworzą? Przyczyny powstawania modzeli

Modzele (z łaciny - tyloma lub callus) to zgrubiałe, zrogowaciałe obszary skóry, które najczęściej pojawiają się na podeszwach stóp - szczególnie na piętach, palcach lub pod głową pierwszej i piątej kości śródstopia. Mogą jednak występować również na dłoniach, zwłaszcza u osób pracujących fizycznie, intensywnie trenujących siłowo czy grających na instrumentach. Powstają w odpowiedzi na przewlekły nacisk lub tarcie - to mechanizm obronny organizmu, który chroni głębsze warstwy skóry przed uszkodzeniem. Warto zaznaczyć, że modzele różnią się od innych zmian skórnych:

• odciski (nagniotki) są zazwyczaj mniejsze, bardziej punktowe i mają twardy rdzeń w centrum, co często powoduje ból podczas nacisku. Modzele natomiast są rozleglejsze, płaskie i zazwyczaj niebolesne;
• brodawki wirusowe są wywołane przez wirusa HPV, często mają nieregularny kształt, mogą być bolesne i obserwuje się w ich obrębie drobne, ciemne punkty (są to zakończenia naczyń krwionośnych z zakrzepłą krwią) umiejscowione pod powierzchnią skóry.

Tak, jak zostało to już wspomniane powyżej - pierwotną przyczyną powstawania modzeli jest długotrwały, regularnie występujący nacisk lub tarcie, dotyczące konkretnego fragmentu skóry. Takie okoliczności mogą z kolei wystąpić w wyniku:

• noszenia zbyt ciasnych lub źle dopasowanych butów, rzadziej - butów zbyt dużych, w których stopa ślizga się, a skóra ulega ciągłemu tarciu;
• chodzenia boso po twardym podłożu (dotyczy to na przykład instruktorów jogi czy trenerów sztuk walki);
• deformacji kształtu stóp (chodzi tu, przykładowo, o halluksy, płaskostopie czy ostrogi piętowe);
• nadmiernego obciążenia stóp - na przykład z powodu nadwagi, długich, pieszych wędrówek lub intensywnego wysiłku fizycznego w trakcie treningów;
• niewłaściwej techniki chodzenia, spowodowanej wadami postawy czy źle dobranym obuwiem;
• regularne, wielogodzinne używanie narzędzi (w przypadku dłoni).

Należy tu zaznaczyć, że na tworzenie się modzeli (ale również ran czy odcisków w obrębie kończyn dolnych) bardziej narażone są osoby cierpiące na choroby przewlekłe przebiegające z zaburzeniem krążenia krwi i/lub z upośledzeniem procesu odżywiania tkanek skóry, co ma miejsce, przykładowo, w cukrzycy (zwłaszcza źle kontrolowanej).

Modzele na stopach - jak się pozbyć tego problemu samodzielnie?

Jeśli modzele są niewielkie, nie powodują bólu i nie występują u osób z chorobami przewlekłymi, można podjąć próbę ich samodzielnego usunięcia w warunkach domowych. Kluczowe jest jednak działanie z zachowaniem ostrożności, by nie doprowadzić do uszkodzenia skóry. Wśród domowych sposobów na modzele wyróżnia się między innymi:

• zastosowanie preparatów na modzele z apteki. Są to dostępne bez recepty kremy i płyny zawierające mocznik, kwas salicylowy lub kwas mlekowy, które pomagają zmiękczyć i złuszczyć zrogowaciały naskó Regularne stosowanie przynosi widoczne efekty już po kilku dniach (jeśli zmiany skórne nie są zbyt rozległe i głębokie);
• zastosowanie mechanicznych metod złuszczania naskórka. Po kąpieli stóp można delikatnie złuszczyć naskórek za pomocą pumeksu. Należy jednak unikać ostrych tarek metalowych, które często uszkadzają zdrową skórę (co zwiększa ryzyko infekcji), a także przyczyniają się do pogłębienia problemu (skóra w danym miejscu będzie narastać i ulegać zgrubieniu w szybszym tempie), zamiast do jego rozwiązania;
• wykonywanie kąpieli zmiękczających. Ciepła woda z dodatkiem soli morskiej, olejków eterycznych (na przykład z drzewa herbacianego o właściwościach antybakteryjnych) lub płynnych preparatów z mocznikiem dostępnych w aptekach i drogeriach, może zmiękczyć skórę i ułatwić dalsze zabiegi pielęgnacyjne;
• regularne nawilżanie. Stosowanie nawilżających kremów, zwłaszcza z zawartością mocznika, zapobiega ponownemu narastaniu zrogowaceń.

Kiedy nie działać samodzielnie? Osoby z cukrzycą, neuropatią obwodową, miażdżycą czy innymi zaburzeniami krążenia nie powinny usuwać modzeli na własną rękę. Nawet niewielkie uszkodzenia skóry mogą prowadzić do powstania trudno gojących się ran, infekcji, a w skrajnych przypadkach - owrzodzeń. W takich sytuacjach niezbędna jest konsultacja z lekarzem lub podologiem. U pacjentów z wymienionymi przypadłościami szczególnie istotna jest profilaktyka modzeli i odcisków, uwzględniająca:

• noszenie wygodnego, dopasowanego obuwia z odpowiednim wsparciem łuku stopy;
• unikanie chodzenia w butach na cienkiej podeszwie lub na wysokim obcasie;
• stosowanie wkładek ortopedycznych (jeśli zostały zalecone przez lekarza);
• codzienną pielęgnacja - mycie, dokładne osuszanie stóp, nawilżanie skóry;
• unikanie wielogodzinnego stania lub chodzenia boso po twardym podłożu.

Usuwanie modzeli w gabinecie specjalisty

W przypadku opornych modzeli, które nie znikają mimo stosowania domowych metod, warto zasięgnąć pomocy specjalisty - najczęściej będzie to podolog, a w niektórych przypadkach również dermatolog. Osoby z chorobami przewlekłymi lub bardzo rozległymi zrogowaceniami również powinny zgłosić się do gabinetu.Do specjalistycznych metod usuwania modzeli, stosowanych przez specjalistów, zalicza się:

• opracowanie podologiczne - czyli bezbolesny zabieg mechanicznego usunięcia modzeli przy pomocy frezarki i specjalnych narzędzi. Wykonywany jest bez naruszania zdrowej skóry;
• terapię preparatami keratolitycznymi - specjalista ordynuje stosowanie silniejszych niż domowe preparatów złuszczających, aplikowanych pod jego kontrolą (wraz z weryfikacją efektów na wizytach kontrolnych);
• zabiegi dermatologiczne - w przypadkach, gdy modzele są efektem współistniejących chorób skóry, lekarz może zalecić terapię farmakologiczną lub inną interwencję medyczną;
• interwencje chirurgiczne - stosowane niezwykle rzadko, jedynie w przypadku poważnych deformacji stopy prowadzących do powstawania nawracających, bolesnych modzeli.

Choć modzele wydają się błahym problemem, warto podejść do nich z należytą uwagą - szczególnie, jeśli pojawiają się często, zlewają się w skupiska i powodują ból lub ograniczają możliwość poruszania się. Dzięki odpowiedniej profilaktyce, codziennej pielęgnacji oraz - w razie potrzeby - wsparciu specjalisty, możliwe jest skuteczne ich usunięcie i uniknięcie nawrotów.

Źródła:

1. Dr n. med. A. Polańska, Modzele i nagniotki [w:] Medycyna Praktyczna, 06.09.2017
2. med. J. Maciejewska, Modzele [w:] Medycyna Praktyczna, 27.09.2012
3. Dr n. med. B. Zawadzki, Modzele, nagniotki, odciski - czym są i jak je usunąć? [w:] Adamed Expert, https://www.adamed.expert/pacjent/choroby-i-objawy/skora-i-paznokcie/modzele-nagniotki-odciski-czym-sa-i-jak-je-usunac#Leczenie, dostęp: 24.07.2025
4. Mgr M. Jakubczak, dr hab. n. med. D. Wcisło-Dziadecka, Zabiegi podoligiczne w leczeniu hiperkeratoz [w:] Dermatologia po Dyplomie 03/2022
5. Lewandowska, Substancje czynne i surowce kosmetyczne w wybranych preparatach kosmetologiczno-podologicznych pielęgnujących skórę kończyn dolnych i niwelujących hiperkeratozy [w:] Borgis - Postępy Fitoterapii 2/2022

Artykuł sponsorowany