Dieta w cukrzycy ciążowej - jakie pieczywo wybierać?
Cukrzyca ciążowa to stan, w którym organizm kobiety nie jest w stanie prawidłowo regulować poziomu cukru we krwi. Konieczne jest więc staranne komponowanie posiłków, aby nie powodowały gwałtownych skoków glikemii. Jednym z podstawowych produktów spożywczych, które pojawiają się w posiłkach przyszłej mamy, jest pieczywo. Czy przy cukrzycy ciążowej można jeść chleb? Jeśli tak, to czym się kierować przy jego wyborze?
Dieta w cukrzycy ciążowej - najważniejsze zasady
Dieta kobiety zmagającej się z cukrzycą ciążową powinna być zbilansowana i składać się z węglowodanów, białek i tłuszczów w odpowiednich proporcjach, rekomendowanych w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla osób dorosłych IŻŻ. Najlepiej jeśli węglowodany stanowią około 40-50% wszystkich makroskładników, białka - około 30%, a tłuszcze - około 20-30% [1]. W diecie cukrzycowej powinny dominować źródła węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym, czyli zawierające dużą ilość błonnika pokarmowego, np. brązowy ryż czy chleb razowy. Ważną zasadą w diecie przy cukrzycy ciążowej są stałe pory jedzenia oraz stałe ilości węglowodanów w poszczególnych posiłkach. Dzięki temu można precyzyjnie dopasować dawki insuliny i uniknąć niebezpiecznej dla zdrowia hiperglikemii (nadmiernego wzrostu poziomu cukru we krwi) czy hipoglikemii (gwałtownego spadku stężenia glukozy we krwi). O ile nie ma przeciwwskazań, kobietom, które chorują na cukrzycę ciążową, zaleca się także regularną aktywność fizyczną o umiarkowanej intensywności.
Czy przy cukrzycy ciążowej można jeść chleb?
Wbrew powszechnym opiniom chleb nie jest zabroniony przy cukrzycy ciążowej. Stanowi on źródło węglowodanów, a te są niezbędne dla prawidłowego przebiegu ciąży i rozwoju dziecka. Ważne jest jednak, jaki chleb dla cukrzyka wybieramy. Należy unikać pieczywa z białej, oczyszczonej mąki oraz z dodatkiem cukru i innych substancji słodzących. W posiłkach kobiety z cukrzycą ciążową powinien pojawić się chleb lub bułki z mąki pełnoziarnistej, zawierające odpowiednią ilość błonnika pokarmowego, który spowalnia wchłanianie węglowodanów i pomaga w utrzymywaniu prawidłowej glikemii.
Dla utrzymania stabilnego poziomu cukru we krwi istotne jest także, jaką ilość chleba spożyjemy oraz z czym go połączymy. Dodaj do niego źródło białka, np. chudy twaróg, pieczone mięso czy pastę z fasoli. Zadbaj też o niewielką ilość wartościowego tłuszczu, np. awokado, oliwę z oliwek czy masło orzechowe. Bardzo ważne w diecie przy cukrzycy ciążowej są też warzywa, które stanowią źródło błonnika i witamin. Ich porcja w jednym posiłku powinna być całkiem spora (nawet 150-200 g), więc niekoniecznie wszystkie zmieszczą się na kanapce [2]. Kładź je obok i pogryzaj podczas jedzenia pieczywa.
Jakie pieczywo wybierać przy cukrzycy ciążowej?
Przy cukrzycy ciążowej należy wybierać chleby i bułki razowe, pełnoziarniste, typu graham. Przy wyborze pieczywa warto sugerować się jego składem, a nie samą nazwą czy wyglądem. Głównym składnikiem powinna być mąka pełnoziarnista typu 1800, 1850 czy 2000. Im większy udział mąki pełnoziarnistej, tym lepiej. Rodzaj zboża nie ma większego znaczenia - zarówno chleb pszenny, jak i orkiszowy czy żytni będą odpowiednie dla kobiety chorującej na cukrzycę ciążową. Skład powinien być też jak najkrótszy. Podstawowe składniki to mąka, woda, zakwas lub drożdże i sól. Wartościowe są też takie dodatki jak: ziarna słonecznika, pestki dyni, siemię lniane, orzechy, otręby czy płatki owsiane, które stanowią dodatkową porcję błonnika, witamin i składników mineralnych.
Przy cukrzycy ciążowej należy unikać nie tylko typowego białego pieczywa, ale też chleba o ciemnym zabarwieniu, który w rzeczywistości wyprodukowany został z jasnej mąki, ale dodano do niego barwnik, np. karmel albo melasę. Taki rodzaj pieczywa często ma nawet wyższy indeks glikemiczny niż klasyczna kajzerka, ponieważ dodaje się do niego substancje słodzące, np. cukier, różnego rodzaju syropy, słody czy miód. Warto również zwrócić uwagę na świeżość pieczywa. Lepszym wyborem będzie czerstwy chleb niż dopiero upieczony. W świeżym pieczywie skrobia jest łatwiej strawna, a więc bardziej podniesie poziom glukozy we krwi niż ta zawarta w czerstwym pieczywie, tzw. skrobia opornaa.
Źródła:
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2024 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego https://www.ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/2024/zalecenia_PTD_2024_22_01_2024.pdf
- https://hiperinsulinka.pl/index.php/jakie-pieczywo-wybierac-w-insulinoopornosci-i-cukrzycy/?cn-reloaded=1
