Ból kolana - jakie może mieć przyczyny?

Ból kolana może mieć rozmaite źródła, w tym zarówno urazy i przeciążenia, jak i choroby przewlekłe. Ze względu na mnogość przyczyn przed wdrożeniem leczenia konieczna może być szczegółowa diagnostyka. Dowiedz się, co może powodować ból kolana i jakie są opcje leczenia tej uciążliwej przypadłości.

Rodzaje bólu kolana

Ból kolana jest pojęciem bardzo ogólnym. W rzeczywistości dolegliwość ta zwykle dotyczy konkretnej części tego stawu oraz jego okolic. Możemy więc mieć do czynienia m.in. z bólem rzepki, więzadeł czy mięśni. Ból kolana może mieć nie tylko różne natężenie, lecz także charakter. Do najczęstszych typów zaliczamy ból rwący, kłujący lub tępy. Może on występować stale lub nagle, np. podczas wykonywania określonego ruchu bądź w wyniku obciążenia kończyny.

Przyczyny bólu kolana

Ból kolana najczęściej doskwierać będzie osobom starszym, po 65. roku życia, najczęściej kobietom. W takich przypadkach możliwe jest również występowanie objawów dodatkowych, jak obrzęk czy sztywność najczęściej pojawiająca się w nocy oraz rankiem.

Ból kolana nierzadko występuje też u pacjentów prowadzących siedzący tryb życia, w tym nie tylko pracowników biurowych, lecz także zawodowych kierowców i operatorów maszyn. W grupie ryzyka znajdują się też osoby o nadmiernej masie ciała, kobiety w zaawansowanej ciąży oraz osoby intensywnie uprawiające sport, zarówno zawodowo, jak i amatorsko.

Ból kolana wywołany urazem może wystąpić nie tylko po wypadkach, np. komunikacyjnych czy nieszczęśliwych upadkach, lecz właśnie w wyniku aktywności fizycznej uprawianej bez odpowiedniego przygotowania (rozgrzewki).

Do najczęstszych przyczyn należą wszelkiego typu zwichnięcia czy skręcenia, a także urazy mięśni i więzadeł, w tym tzw. "kolano skoczka" czy "kolano biegacza". Ból kolana pojawia się także w przebiegu chorób współistniejących. Najczęściej są to rozmaitego typu zakażenia, w tym np. borelioza, stany zapalne, a także choroby reumatyczne, takie jak:

• RZS - reumatyczne zapalenie stawów,
• ZZSK - zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa,
• ŁZS - łuszczycowe zapalenie stawów,
• dna moczanowa (nazywana też podagrą lub artretyzmem),
• toczeń rumieniowaty układowy.

Należy mieć świadomość, że każda z tych chorób ma wpływ na cały organizm. Do ich objawów będą należeć również m.in. przewlekłe zmęczenie czy podwyższona temperatura ciała. Dlatego jeśli ból kolana nie jest jedynym objawem, prawdopodobnie przyczyna będzie inna. Dość często bolesność występuje na skutek chorobowych zmian miejscowych, takich jak syndrom Plica, torbiel Bakera czy guzki w miejscu powstawanie bólu. W niektórych przypadkach możliwe jest też występowanie bolesności niezwiązanej z problemami z samą strukturą kolana, np. z zakrzepicy żył głębokich. Przyczyny mogą być rozmaite i niekiedy niełatwe do stwierdzenia. Właśnie dlatego odpowiednia diagnostyka odgrywa tak znaczącą rolę dla właściwego leczenia.

Diagnostyka bólu kolana

Diagnostyka bólu kolana rozpoczyna się od dokładnego wywiadu przeprowadzonego przez specjalistę. Pierwszą konsultację można odbyć z lekarzem rodzinnym lub ortopedą, czasem fizjoterapeutą. Pacjent pytany jest o szczegóły dolegliwości, w tym o typ i natężenie bólu, a także ewentualne zmiany w tym zakresie (np. dobowe) oraz występowanie dodatkowych objawów. Następnie specjalista zazwyczaj zaleca badania obrazowe. Do najczęściej wykonywanych zwykle należą RTG oraz USG kolana. Pierwsze z badań pozwala na szybką ocenę stanu stawu kolanowego po urazie, a także dokładnie pokazuje stan zaawansowania zmian zwyrodnieniowych oraz powstałych w wyniku stanu zapalnego. Ultrasonografia precyzyjnie ukazuje stan tkanek miękkich, jak więzadła, nerwy czy mięśnie wraz z ich przyczepami, a także pomaga w ustaleniu zmian w obrębie łąkotki.

W niektórych sytuacjach zalecany może być również rezonans magnetyczny. Badanie to uwidacznia zmiany w strukturze kości, a także pokazuje stan chrząstki i więzadeł. Jest często wykonywane po urazach z podejrzeniem złamania. Niekiedy wywiad i badanie obrazowe są wystarczające do zdiagnozowania problemu. Czasem jednak konieczny będzie pogłębiony proces diagnostyczny, np. z udziałem reumatologa czy specjalisty chorób zakaźnych.