Ważna uroczystość na poznańskim cmentarzu. "Jesteśmy im winni pamięć i wdzięczność"

W asyście wojska Prochy Powstańców Wielkopolskich zostały uroczyście złożone w kolumbarium na cmentarzu Junikowo.

"Powstanie Wielkopolskie, jako jedno z nielicznych w historii Polski, zakończyło się sukcesem" - podkreśla Jacek Jaśkowiak, prezydent Poznania. "To dzięki bohaterstwu i postawie jego uczestników możemy dziś cieszyć się wolnością. Jesteśmy im winni pamięć i wdzięczność, a zadbanie o mogiły Powstańców jest naszym obowiązkiem" - dodał.

Jak podkreślono, data nie została wybrana przypadkowo - to właśnie 16 lutego, dokładnie 105 lat temu zakończyło się Powstanie Wielkopolskie. Ceremonii towarzyszyła warta honorowa, odczytane zostały biogramy powstańców, a złożenie urn nastąpiło w asyście wojska.

"Pamięć o Powstańcach Wielkopolskich jest sprawą świętą" - mówił podczas uroczystości Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania. "Musi pozostać w naszych sercach, w naszej historii i edukacji, musi być przekazywana przyszłym pokoleniom. Dzisiejsza inicjatywa, przeniesienie szczątków bohaterów do kolumbarium, również jest wyrazem naszej pamięci o tym wielkim wydarzeniu" - dodał.

W kolumbarium złożono prochy Powstańców: Mariana Bąka, Wincentego Jurdzińskiego, Wawrzyńca Rembikowskiego, Stanisława Ruksa, Władysława Nowackiego oraz jego żony - Teodozji Nowackiej, a także Marcina Weychana oraz jego żony - Bronisławy Weychan. Ich szczątki pod koniec grudnia 2023 r. zostały ekshumowane z 8 zapomnianych grobów na terenie cmentarza Junikowo. Następnie je spopielono i umieszczono w specjalnie przygotowanych urnach.

"Kilka miesięcy wcześniej, w sierpniu 2022 r. jako przedstawiciele Miasta i IPN wspólnie wytypowaliśmy kilkadziesiąt grobów, w których spoczywali Powstańcy, a które pozostawały bez opieki - często bez tabliczek identyfikacyjnych, bez oznaczeń i nagrobków" - wyjaśnia Monika Nowotna, wicedyrektorka Wydziału Gospodarki Komunalnej. "Niektóre z nich, znajdujące się w bardziej reprezentacyjnych miejscach cmentarza, IPN zdecydował się odnowić na swój koszt. Pozostałe, niemające już opiekuna prawnego, zakwalifikowano do ekshumacji i przeniesienia szczątek do kolumbarium. Pierwsze ekshumacje odbyły się w grudniu 2023 r., rok po podpisaniu porozumienia. Dzięki współpracy ze Stowarzyszeniem Odra-Niemen oraz Cyfrowym Lapidarium Miasta Poznania, które wystąpiły z wnioskiem o dofinansowanie przedsięwzięcia ze środków budżetu państwa, udało się otrzymać rządowe środki. To właśnie dzięki współpracy różnych instytucji i zaangażowaniu strony społecznej ten kierunek ma szansę być kontynuowany" - dodała.

Kolumbarium na cmentarzu na Junikowie zostało wybudowane staraniem Miasta Poznania w latach 2013-2014 - właśnie po to, by umożliwić urnowe pochówki szczątek Powstańców. Przygotowano w nim 80 miejsc.

Jak przekazuje miasto, na terenach cmentarzy komunalnych zinwentaryzowanych jest ponad 3700 grobów powstańców, z czego większość, bo około 3000, znajduje się na Junikowie. Wśród nich może być nawet ponad setka zaniedbanych mogił. "Aby wspólnie ratować pamięć o Powstańcach Wielkopolskich, których groby na cmentarzach komunalnych pozostawały bez opieki rodziny i skrajnie zaniedbane, miasto zawarło w grudniu 2022 r. porozumienie z poznańskim Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej"- informują miejscy urzędnicy.