180 lecie Biblioteki Raczyńskich
Dokładnie 180 lat temu, 5 maja 1829 roku Edward Raczyński na bazie kilkunastu tysięcy woluminów otworzył bibliotekę i przekazał ją miastu Poznań w darowiźnie.
Pomimo, że Edwarda Raczyńskiego nie przypomina dziś żaden pomnik w Poznaniu, pamięć o nim jest trwała dzięki jego inicjatywom do dziś bogacących nasze miasto. 1829 roku na bazie własnego, cennego księgozbioru stworzonego w Rogalinie ze zbiorów książek zakonów pruskich stworzył bibliotekę. W zbiorach znajdowało się między innymi wiele cennych rękopisów, starodruków i atlasów z XV-XVIII wieku. Biblioteka mająca początkowo około 17 tysięcy woluminów, została otwarta w gmachu przy Placu Wolności i przekazana Poznaniowi dokładnie 180 lat temu. Biblioteka to nie jedyny dar Raczyńskiego dla Poznania. To Edward Raczyński ufundował wodociągi i oświetlenie gazowe ulic. To on był inicjatorem i głównym sponsorem budowy Złotej Kaplicy w katedrze. W obliczu dyskusji o pomniku Higiei na Placu Wolności warto dodać, że to właśnie Edward Raczyński ufundował ten pomnik, a rysy Higiei to rysy Konstancji z Potockich - żony Raczyńskiego. Wcześniej była tam studzienka z której tryskała woda, a poznaniacy korzystali z niej między innymi do pojenia koni. Kamienny cokół pod pomnikiem Higiei stanął by upamiętnić otwarcie pierwszego wodociągu w mieście - także sfinansowanego przez Edwarda Raczyńskiego po epidemii cholery. Hrabia Edward Raczyński zginął śmiercią samobójczą. Załamał się oskarżeniami poznaniaków o nieprawidłowości przy budowie Złotej Kaplicy w katedrze. Popełnił samobójstwo strzelając sobie w głowę z armaty na wyspie w Zaniemyślu. Wyspa ta była jednym z ulubionych miejsc Edwarda, zbudował tu drewniany dworek, pisał książki oraz zapraszał przyjaciół. Jego grób znajduje się pod kościołem w Zaniemyślu.
W historii Bibioteki Raczyńskich jeszcze jeden przedstawiciel tego rodu odegrał znaczącą rolę. Józef Raczyński, z niemieckiej linii rodu, często pomijany przez historyków ze względu na służbę jako oficer niemieckiej armii podczas II Wojny Światowej, uratował najcenniejsze eksponaty biblioteki wywożąc je w czasie wojny do Pałacu w Obrzycku i tym samym uratował je przed spaleniem.
Obchody 180 rocznicy odbywają się pod hasłem 'Dostojna od zawsze, nowoczesna od dziś', bowiem do 2012 roku powstanie nowy gmach Biblioteki Raczyńskich zawierający czytelnię, sale komputerową i magazyn dla zbiorów. Biblioteka otrzymała 42 mln zł dofinansowania z budżetu Unii Europejskiej w konkursie Kultura i dziedzictwo kulturowe. Cała inwestycja kosztować ma 106 mln zł. 64 mln pochodzić będzie z budżetu miasta Poznania. Obecna biblioteka posiada 40 tys. książek przechowywanych w magazynach zastępczych, poza murami głównego gmachu. Nowy budynek w dużej mierze umożliwi zgromadzenie zbioru w jednym miejscu. Ułatwi to korzystanie ze zbiorów. Gmach będzie całkowicie przystosowany dla potrzeb ludzi niepełnosprawnych.
Do najciekawszych zbiorów biblioteki należy między innymi XIII-wieczny rękopis pergaminowy z klasztoru cystersów w Paradyżu, listy królów polskich do rodziny Radziwiłłów z XVI i XVII w. i jedyny zachowany egzemplarz - unikat w skali światowej - kancjonału husyckiego z 1541 r. drukowanego w Pradze u Jana Roha.
Program obchodów:
6-17 maja, codziennie w godz. 9.00-19.00
Uratowane skarby piśmiennictwa polskiego i europejskiego
Wystawa zabytkowych zbiorów Biblioteki Raczyńskich
Biblioteka Raczyńskich, plac Wolności 19
6-10 maja
Plastyczne wizje Traktu Królewsko-Cesarskiego
Prezentacja prac studentów Architektury Wnętrz Politechniki Poznańskiej
Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, Stary Rynek 84
12 maja o godz. 18.30
W ramach Wieczoru w Bibliotece (organizowanego w Tygodniu Bibliotek) wykład Przemysława Wojciechowskiego z Archiwum Państwowego w Poznaniu pt. Problemy konserwacji materiałów archiwalnych
Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19
28 maja, g. 18.00
Spotkanie z Arcydziełem - Liber Beate Marie Virginis
XIII-wieczny rękopis pergaminowy
Wykłady: Dr Alicja Szulc - Pergaminowe księgi rękopiśmienne
Prof. UAM dr hab. Krzysztof Kaczmarek - Liber Beate Marie Virginis XIII-wieczny rękopis z Paradyża
Biblioteka Raczyńskich, pl. Wolności 19
