765 lat temu Przemysł I i Bolesław Pobożny lokowali Poznań na lewym brzegu Warty
Choć początki poznańskiego grodu sięgają dziesiątego wieku, to lewobrzeżny Poznań został lokowany dopiero prawie 300 lat później.
Początki poznańskiego grodu związane są z prawym brzegiem Warty i Ostrowem Tumskim. To tutaj jedną ze swoich siedzib miał mieć Mieszko I i Dobrawa, a na swoją siedzibę wybrał je pierwszy biskup Jordan. Z czasem gród na Ostrowie Tumskim stracił na politycznym znaczeniu, ale dalej rozwijał się. Na wschód od niego lokowano w 1231 lokowano osadę targową Śródka, a w 1253 Przemysł I i jego brat Bolesław Pobożny na lewym brzegu Warty lokowali na prawie magdeburskim miasto Poznań -Aby więc to, co w czasie się dzieje nie zanikło w pamięci z biegiem czasu, jest zwyczaj uwieczniać to znakami pisma; w tym celu wiadomym niech będzie obecnym i przyszłym, patrzącym na tę kartę: że my: Przemysł i Bolesław, bracia rodzeni, z łaski Bożej książęta Polski, własnej woli postanowieniem, a także używszy rady naszych baronów, a za zgodą czcigodnego w Chrystusie ojca księdza Bogufała biskupa i całej kapituły poznańskiego kościoła uczciwemu mężowi Tomaszowi i jego potomstwu dajemy dla lokowania na prawie niemieckim miasto, które powszechnie zwane jest Poznań, potwierdzając w nim ośmioletnią wolność - czytamy w odpisie przywileju lokacyjnego. Pierwszym wójtem Poznania został Tomasz z Gubina.
Z przywileju dowiadujemy się między innymi, że mieszkańcy Poznania otrzymali w wieczyste posiadanie rzekę Wartę na przestrzeni jednej mili w każdą stronę. Oznaczało to, że mieszkańcy mogli łowić ryby w rzecze oraz budować na niej młyny. Choć władcy zastrzegli sobie, że jeden młyn zostanie zbudowany przez nich i będzie przez ich potomków dziedziczony. Miasto stało się też właścicielem okolicznych wsi -Wsie zaś poniższe darujemy wspomnianemu miastu, mianowicie Pole Ratajskie, Petrowo, Zegrow, Staralanka, Nyenchów, Spithcow, obie wsie zwane Vyrbyce, Yssycz, Panczlaw, Nyestathow, Panthcow, Schidlow, obie wsie Winiarów za wyjątkiem winnic, wieś Boguty i wieś Unolfa, w których daliśmy w wieczyste posiadanie wymienionemu wójtowi i jego potomstwu 30 łanów na pola uprawne, a wymienionym mieszczanom 20 łanów na pastwiska dla bydła.
Dokument precyzuje też prawa i obowiązki mieszczan, którzy są między innymi zobowiązani do obrony kraju -Aby zaś moc nadania i potwierdzenia naszego znana była zarówno współczesnym jak i potomnym, kartę niniejszą kazaliśmy umocnić przywieszeniem pieczęci naszych. Działo się to w Poznaniu roku od Wcielenia Pańskiego 1253 w obecności tych świadków: Przedpełka wojewody poznańskiego, Dzierżykraja wojewody gnieźnieńskiego, Domarata sędziego nadwornego, Boguchwała kasztelana poznańskiego, Eustachego syna Jana, Pakosława syna Cedryka i wielu innych - głosi przywilej.
Cytaty z przywileju lokacyjnego przytoczono za Wikisource.
