Początek poznańskiej Legendy sięga pomysłu utworzenia nowego zespołu przez Henryka Tomczaka i Krzysztofa Rękosiewicza latem 1984 roku…
Non Iron to bluesowy zespół, który rozpoczął swoją działalność marcu 1985 roku w Studenckim Centrum Kultury NURT w Poznaniu. Choć Krzysztof Rękosiewicz ostatecznie nie dołączył do grupy, pozostała na zawsze nazwa zespołu, którą wymyślił właśnie on. W pierwszym składzie grupy znaleźli się Henryk Tomczak (bg, leader), Janusz Musielak (g), Zbigniew Ślatała (g), Przemysław Hałuszczak (h-ca), Wojciech Anioła (dr), Leszek Szpigiel (voc). Non Iron zadebiutował w maju 1985 roku w Sali Kinowej Pałacu Kultury w Poznaniu. Tego roku wystąpił m.in. podczas 25. rocznicy SCK Nurt, II Olsztyńskich Nocach Bluesowych, Festiwalu Muzyków Rockowych w Jarocinie, III Spotkań Wiejskich Zespołów Rockowych - Rock nad Bagnem w Przytocznej czy II konkursie im. Ryszarda Skibińskiego podczas VIII Jesieni z Bluesem w Białymstoku. Kiedy po krótkim czasie, muzycy zaczęli komponować, nastąpiła współpraca z poznańskim poetą Andrzejem Sobczakiem, który pisał dla grupy teksty przez kolejne trzy lata. Z końcem roku Anioła opuścił zespół, a jego miejsce zajął Przemysław „Bonzo” Wawrzyniak. Wiosną 1986 roku zespół wystąpił podczas X Ogólnopolskiego Młodzieżowego Przeglądu Piosenki w Choszcznie, następnie w studiu nagrań Giełda Regionalnej Rozgłośni Radiowej w Poznaniu realizator dźwięku Piotr Madziar (współpracujący odtąd do 1991 roku) zarejestrował pierwszą sesję nagraniową grupy („Świat nie kończy się na tobie”, Odwróć się do ściany” i „Po prostu zostań”, a w kwietniu zespół wystąpił w kolejnym etapie konkursu OMPP pod nazwą Festiwal Młodych Talentów we Wrocławiu. Po tym konkursie Wawrzyniak opuścił grupę, a jego miejsce na chwilę ponownie zajął Anioła, z którym Non Iron wystąpił w przesłuchaniach konkursowych do katowickiego festiwalu Rawa Blues oraz w charytatywnym koncercie „Poznań dla Afryki” na Placu Wolności w Poznaniu. W czerwcu nowym perkusistą został Jędrzej Kowalczyk. W lipcu zespół wystąpił na V Muzycznym Campingu w Brodnicy, a w sierpniu podczas imprezy XVIII Lato na Pałukach w Wągrowcu. Zespół wziął udział w programie red. Huberta Kwinty na antenie poznańskiej telewizji, gdzie zarejestrowano pierwszy wideoklip Non Iron do „Świat nie kończy się na tobie”. We wrześniu grupa dokonała drugiej sesji nagraniowej w Giełdzie pod opieką Piotra Madziara, a z końcem lata wystąpiła w charytatywnym koncercie „Monarowisko ‘86” na terenie ośrodka Monaru w Rożnowie koło Poznania. W październiku Musielak na kilka miesięcy zawiesił działalność, a w tym czasie grupę opuścił Ślatała. W styczniu 1987 roku Non Iron powrócił na scenę w zmienionym składzie z Maciejem Matuszakiem (zastępstwo za Musielaka) i Wojciechem Hoffmannem w miejsce Ślatały. Grupa w nowym składzie wzięła udział w programach tv Ewy Menzfeld „Promocje 87”. Dla Promocji 87 w Giełdzie nagrano nowy utwór grupy „Nie wszystko można mieć”. Wiosną 1987 roku zespół podjął współpracę z Tomaszem Dziubińskim założycielem Metal Mind Productions z Katowic. W czerwcu do zespołu wrócił Musielak i z nim 28 czerwca w chorzowskiej Leśniczówce wystąpił Non Iron (Szpigiel, Tomczak, Musielak, Hoffmann, Matuszak, Hałuszczak, Kowalczyk). Po tym koncercie Matuszak opuścił grupę. Zarejestrowany na żywo materiał na licencji Metal Mind pod koniec roku ukazał się na kasecie nakładem wydawnictwa Polton. Wiosną 1988 roku Piotr Madziar i Zenon Woliński zarejestrowali kolejną sesję nagraniową Non Iron w poznańskiej Giełdzie. Nagrano „To wszystko słowa, słowa” i „Bajer za frajer” do tekstów Andrzeja Sobczaka oraz „Aż do chmur” i „Czy mam jeszcze dom” do tekstów Juliusza Kubla, który podjął współpracę z zespołem. Nagrania ukazały się dopiero w 1990 roku na kasecie „Blues po polsku” vol. 3 nakładem Polskich Nagrań. 24 czerwca 1988 roku Non Iron wystąpił w VIII edycji koncertu „Od Opola do Opola” podczas XXV Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Amfiteatrze Tysiąclecia. Wykonał „Nie wszystko można mieć” (sł. A. Sobczak, muz. W. Hoffmann i H. Tomczak). Piosenka ta zdobyła drugie miejsce w Telewizyjnym Plebiscycie „Opole ‘88”. W czasie opolskiego festiwalu wystąpili: Szpigiel, Tomczak, Musielak, Matuszak (zastępstwo za Hoffmanna), Hałuszczak i Kowalczyk. Latem zespół po raz drugi wystąpił podczas Festiwalu Muzyków Rockowych w Jarocinie oraz w ODK Słońce na oś. Przyjaźni w Poznaniu. Z końcem lata Hałuszczak opuścił zespół. Na przełomie 1988 i 1989 roku zespół zarejestrował materiał na pierwszy studyjny longplay „Innym niepotrzebni”. Rejestracji dokonał Madziar i jego asystenci Jacek Frączek i Przemysław Ślużyński. Płytę wypełniły wspólne kompozycje muzyków, do których swoje ostatnie teksty dla Non Iron napisali Andrzej Sobczak i Juliusz Kubel. W styczniu 1989 roku, mimo niezakończonych prac nad płytą, Szpigiel z osobistych powodów przerwał sesję nagraniową i ostatnie ślady chórków w tytułowym utworze gościnnie zaśpiewał Grzegorz Kupczyk, który w maju został oficjalnie wokalistą grupy. W tym samym roku longplay ukazał się nakładem wydawnictwa Veriton. Latem zespół dwukrotnie wystąpił w Czechosłowacji - w Pradze i Karolowych Warach. W październiku Non Iron przystąpił do sesji nagraniowej dla drugiego longplaya „Candles and Rain”. Reżyserem dźwięku był Madziar, asystentami Zbigniew Suchański i Przemysław Ślużyński. W sesji nagraniowej gościnny udział wzięli: Jerzy Karwowski, Przemysław Ślużyński i Grzegorz Stróżniak. Album wydały Polskie Nagrania, a producentem płyty jest Metal Mind. W maju Non Iron wyjechał do Włoch, gdzie wziął udział w 36 Festival Internazionale Del Folklore podczas 46 Sagra Del Mandorlo w Agrigento na Sycylii. Po powrocie z Włoch, Hoffmann opuścił grupę i od czerwca jego miejsce zajął Andrzej Łysów. W sierpniu Non Iron trzeci raz wystąpił w Festiwalu Muzyków Rockowych w Jarocinie. Z końcem 1990 roku zespół zakończył współpracę z Metal Mind. W czerwcu 1991 roku, Piotr Madziar, Przemysław Ślużyński i Wojciech Kurkowski zarejestrowali w Giełdzie nagrania do albumu zatytułowanego ’91. W nagraniach gościnnie udział wzięli Aleksandra Olszewska i Przemysław Hałuszczak. Producentami płyty są Henryk Tomczak i Ryszard Gloger. W lipcu 1993 roku Kupczyk opuścił Non Iron, jego miejsce na dwa miesiące zajął były wokalista zespołu Gomor Piotr „Compass” Piechocki, a już jesienią nowym wokalistą został Zbigniew Dera. W kwietniu 1994 roku zespół wystąpił w Eskulapie, podczas VI festiwalu Folk-Blues Meeting. Latem menagerem grupy został Henryk Ćwikła. 25 września w poznańskim Hellenic Studio Sebastian Włodarczyk zarejestrował dwa nowe autorskie utwory Non Iron „Twoje graffiti” i „Pantera”. Utwory te miały premierę w programie Party-tura na antenie poznańskiej telewizji. W tym czasie zespół koncertował m.in. w Blues Clubie Jacka Markowskiego, Eskulapie, Tropsie, Stajence Pegaza...
Wiosną 1996 roku, po odejściu Henryka Tomczaka obowiązki lidera przejął Janusz Musielak, a nowym basistą został Artur Gronowski. W lipcu Non Iron wystąpił w CK Zamek w dużym charytatywnym koncercie pn. „Muzycy rockowi Poznania dla powodzian”, a z końcem sierpnia wziął udział podczas poznańskich Dni Piątkowa. We wrześniu zagrał nad poznańskim jeziorem Malta, gdzie lokalne radio RMI świętowało swoje V urodziny. Wiosną 1998 roku Andrzej Łysów zrezygnował z Non Iron i jego miejsce w zespole zajął Maciej Matuszak. Non Iron przez około pół roku występował w składzie: Dera, Musielak, Kowalczyk, Gronowski i Matuszak, a po odejściu Gronowskiego kilka koncertów z zespołem zagrał Maciej Przybylski. Po wyjeździe Dery do USA zrezygnował też Matuszak. Non Iron na kilka miesięcy zawiesił swoją działalność. W tym czasie Musielak, Kowalczyk, Przybylski i Kupczyk w poznańskim MN Studio Mariusza Nawrockiego, które mieściło się w Piątkowskim Centrum Kultury „Dąbrówka” dokonało rejestracji dwóch utworów „Powinnaś odejść” i „Raj”. Non Iron podczas kilku sesji nagraniowych wspierało kilku muzyków, a wśród nich: Maria Wietrzykowska, Ryszard Pokora oraz sekcja dęta The Brass Brothers (Leszek Paszko, Jakub Klaus, Andrzej Brych). W latach 1996-1999 Non Iron wspierał swoim udziałem Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy”.
Non Iron co jakiś czas zawieszał działalność, lecz zdarzało się, że spotykali się ponownie przy wyjątkowych okazjach. 20 stycznia 2000 roku w PCK Dąbrówka w Poznaniu odbył się koncert z okazji XX-lecia działalności estradowej Kupczyka. Jubilat wystąpił w towarzystwie Musielaka, Matuszaka, Gronowskiego, Kowalczyka oraz gościnnie Marii Wietrzykowskiej. Zarejestrowany przez Nawrockiego występ Non Iron, pod koniec roku został wydany jako Grzegorz Kupczyk & Przyjaciele - 20012000 na płycie kompaktowej i kasecie nakładem wydawnictwa Oskar. W 2000 roku zespół zagrał kilka koncertów w Blues Clubie na terenie Fortu VIII przy ul. Rumuńskiej, a od 2001 roku zawiesił działalność... 31 maja 2011 roku po krótkiej i ciężkiej chorobie zmarł Andrzej Sobczak. 27 września 2011 roku w klubie Blue Note Poznań Jazz Club przy ul. Kościuszki odbył się koncert pamięci Andrzeja Sobczaka. Specjalnie na ten koncert reaktywowany został Non Iron (Tomczak, Musielak, Hałuszczak, Kowalczyk i Kupczyk), aby w akustycznym koncercie, przypomnieć publiczności swoje wczesne przeboje m.in. „Ciężką drogą” i „Nie wszystko można mieć” do tekstów Sobczaka, w których jak przed laty Hałuszczak zagrał na harmonijce ustnej. Ponadto Kupczyk w imieniu Non Iron zadedykował Sobczakowi „I Will Never Let You Go”… Następny jubileuszowy koncert miał miejsce 21 kwietnia 2012 roku w warszawskim klubie Progresja, gdzie zespół wystąpił podczas XXX-lecia Kupczyka na scenie. Z jubilatem wystąpili Tomczak, Musielak, Kowalczyk i gościnnie gitarzysta Daniel „Gola” Patalas. W 2015 roku Non Iron obchodził swoje XXX urodziny. Z tej okazji red. Andrzej Błaszczak w swoich audycjach „Czwartkowy wieczór” gościł w studiu poznańskiego Radia Emaus muzyków grupy. Następną okazją do reaktywacji grupy był jubileusz lidera Non Iron zorganizowany przez Agencję Ranus. 26 października 2018 roku w Blue Note miał miejsce jubileuszowy koncert z okazji 50. lat na scenie i 70. urodzin Henryka Tomczaka. Pierwszy raz na jednej scenie wystąpili: Tomczak, Musielak, Hałuszczak, Kowalczyk, Hoffmann, Łysów, Szpigiel, Kupczyk, Dera. Wśród publiczności pojawił się także gitarzysta Zbigniew Ślatała. Szpigiel zaśpiewał w duecie z Hanną Banaszak, dodatkowo w towarzystwie Non Iron Banaszak zaśpiewała Sambę w południe ze swojego repertuaru... Tego dnia odbyła się krajowa premiera reedycji albumu Innym niepotrzebni, który ukazał się po raz pierwszy na płycie kompaktowej, a w listopadzie także na longplayu nakładami wydawnictwa Metal Mind Productions. W styczniu i lutym 2019 roku Non Iron zagrał siedemnaście koncertów podczas jubileuszowej trasy pn. Innym niepotrzebni XXX LAT REUNION TOUR. W dwumiesięcznej trasie po Polsce uczestniczyli: Tomczak, Musielak, Hoffmann, Kowalczyk i Szpigiel!!! Wyjątkowo w dwóch koncertach Tomczaka zastąpił basista Turbo Bogusz Rutkiewicz. W Wielkopolsce zespół zagrał 13 stycznia podczas 27. finału WOŚP w sali JOK w Jarocinie, 8 lutego w GOK Hutnik w Gostyniu, a 24 lutego w klubie Pod Minogą w Poznaniu. Trasa zakończyła się 25 lutego koncertem w Hard Rock Pub Pamela w Toruniu. Kolejny koncert Non Iron w składzie Szpigiel, Tomczak, Musielak, Kowalczyk, Hoffmann miał miejsce 4 maja, kiedy zespół wystąpił w dniu ślubu Wojciecha Hoffmanna z Iloną Wiercińską w poznańskim Blue Note! Organizacji tego wyjątkowego koncertu podjęła się Agencja Ranus. Po czterech latach przerwy, Non Iron (Kupczyk, Tomczak, Musielak, Hoffmann, Kowalczyk i gościnnie Wietrzykowska) wystąpił 26 września 2023 roku w Blue Note w koncercie „Po nas choćby potop” pamięci muzyków Andrzeja Mikołajczaka i Krzysztofa Jarmużka.
Dodam, że Non Iron dokonał kilku wideoklipów dla Telewizji Polskiej w Poznaniu i Warszawie. Są wśród nich „Ciężką drogą”, „Nie wszystko można mieć”, „Brat wielkiej biedy”, „Niech cię pokocha zło”, „To wszystko słowa, słowa”, Candles and Rain”, „Drawn Soldiers”, Don’t Stop It”, „Świece i deszcz”, „Pora iść”, „Move Your Pussy”, „Stupid Doll”, „She’s Gone”, „In The Name Of Law”, „Desire”, „A Holiday Adventure”, „A Velvet Dream” i „Desire II”, „Twoje graffiti”, „Pantera” oraz koncertowe „Ciężką drogą”, „Twoje graffiti” i „Lustro” z 1995 roku.
Kolejny koncert Non Iron odbędzie się już 23 stycznia 2024 roku w poznańskim Blue Note...
