Więzi | spektakl oraz dyskusja | Teatr Wybrzeże w Gdańsku | reż. Olena Apczel | tekst na podstawie dzienników i relacji Oleny Apczel: Jarosław Murawski, Michał Buszewicz
reżyseria: Olena Apczel, dramaturgia: Jarosław Murawski, scenografia, kostiumy: Natalia Mleczak, światło, video: Szymon Kluz, asystentka reżysera: Katarzyna Dałek, inspicjentka, suflerka: Katarzyna Wołodźko
obsada:
Małgorzata Brajner Matka oraz Urzędniczka / Obca kobieta / Sprzedawczyni
Katarzyna Dałek Olena
Krzysztof Matuszewski Ojciec oraz Oficer / Polski sąsiad
Agata Bykowska Babcia oraz Ukraińska sąsiadka / Starsza obca kobieta
Jacek Labijak Brat oraz Chłopak / Pogranicznik / Żołnierz / Obcy mężczyzna
prapremiera: 6 stycznia 2019, Stara Apteka
czas trwania: 1 godzina 50 minut /bez przerwy/
Spektakl będzie tłumaczony na język migowy.
Gdy próbuję wymówić tytuł tego spektaklu, wychodzi mi na końcu coś między „i” a „y”. Wiem, że to dwa różne słowa, ale na szczęście znaczą z grubsza to samo; co innego „przeszłość” i „przyszłość”, których nie umiem odróżnić, a to jednak poważniejszy problem – tak zaczyna się ta historia. Bohaterka urodzona w Donbasie na wschodniej Ukrainie opowiada o swoim kraju z innej perspektywy niż ta, z jaką patrzy się na Ukrainę w Polsce, czyli głównie przez pryzmat tego, co dzieje się we Lwowie i Kijowie. Mówi o tym, jak wygląda Polska z perspektywy Ukrainy, ale przede wszystkim opowiada o samej Ukrainie, kraju niezwykle zróżnicowanym, przeoranym dodatkowo przez trwający od 2014 roku wewnętrzny i zewnętrzny konflikt.
Olena Apczel
Więzi oparte są na dziennikach i relacjach Oleny Apczel, ukraińskiej reżyserki i performerki pochodzącej z rejonu Doniecka. To spektakl o życiu „pomiędzy”: pomiędzy Ukrainą i Polską, pomiędzy Ukrainą wschodnią i zachodnią, pomiędzy narzucanymi przez różne środowiska narracjami. Ale przede wszystkim to rzecz o wyborze między potrzebą i chęcią służenia ojczyźnie a miłością do rodziny i rodzinnej ziemi. I o okolicznościach, które sprawiają, że obie te miłości mogą się wykluczać.
W spektaklu wykorzystano dokumentalne nagrania autorstwa Piotra Armianowskiego.
Olena Apczel
Urodzona w 1986 roku. Reżyserka teatralna, performerka, scenarzystka, kuratorka projektów artystycznych. Ukończyła Wydział Sztuki Teatralnej, Filmowej oraz Telewizyjnej Państwowej Akademii Kultury w Charkowie na kierunku Reżyseria Estrady (licencjat), Sztuka Teatralna (magisterium), w tej samej uczelni uzyskała tytuł Doktora Historii Sztuki, tam też w latach 2010–2015 wykładała. Zealizowała liczne czytania i spektakle teatralne: m.in. Przewoźnika Anny Jablońskiej (VI Festiwal Teatrów Niepublicznych „Kurbalesija” w Charkowie, 2008, Nagroda Krytyki Artystycznej), Mojego pierwszego mężczyznę Jeleny Isajewej (VII Festiwal Teatrów Niepublicznych „Kurbalesija” w Charkowie, 2009, Najlepsza Reżyseria). Autorka performansu Opositorium. Ścieżki/Skrzyżowania będącego efektem badania stref tolerancji dialogu międzywyznaniowego we współczesnym społeczeństwie (Charków, 2016). Współtwórczyni spektakli (jako współreżyserka i aktorka) Tlen Iwana Wyrypajewa, Samotny Zachód Martina McDonagha, Titij Nienaganny Maksima Kuroczkina w Teatrze Kotielok w Charkowie. W 2016 r., razem z reżyserem Artemem Wusikiem, założyła niezależny autorski Bardzo Znany Teatr, gdzie zrealizowali wspólnie sztuki Młotek w gębie Daniła Charmsa i Rodzinne własnego autorstwa. W 2017 r., przy wsparciu British Council, zrealizowała w charkowskim teatrze TAMiJA spektakl Górnicy-malarze wg Lee Halla. We Lwowskim Akademickim Teatrze Dramatycznym wyreżyserowała w 2017 r. Opowieść wigilijną Karola Dickensa, zaś jesienią 2018 r. postdokumentalny spektakl Horyzont 200, gdzie oprócz reżyserii była autorką tekstu i scenografką. W 2019 roku Apczel wyreżyserowała spektakl Więzi w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, za który została nagrodzona na 18. Festiwalu Prapremier w Teatrze Polskim w Bydgoszczy Specjalną Nagrodą Studenckiej Rezydencji Teatralnej za najlepszy debiut.
