195 lat Biblioteki Raczyńskich

Najstarsza do dziś istniejąca biblioteka publiczna w Polsce mieści się w Poznaniu. Biblioteka ufundowana przez Edwarda Raczyńskiego powstała w czasach zaborów, przetrwała dwie wojny światowe, a w XXI wieku mierzy się z wyzwaniami współczesności. Dziś Biblioteka Raczyńskich to 35 filii, 3 oddziały muzealne, 11 książkomatów, prawie 2 miliony zbiorów i ponad 70 tysięcy czytelników. W maju Biblioteka Raczyńskich zaprasza czytelników do wspólnego świętowania swojego jubileuszu.

Od lat zawsze na czasie

Od powstania Biblioteki Raczyńskich mija w maju tego roku 195 lat. Biblioteka jest najstarszą do dziś istniejąca biblioteką publiczną w Polsce. Gdy Edward Raczyński otwierał ją w 1829 roku, świat i sama książnica wyglądały inaczej. W Poznaniu, będącym pod zaborem pruskim, Biblioteka Raczyńskich była ostoją polskości i na mocy statutu dawała możliwość korzystania ze zbiorów "każdemu bez różnicy osób". Współczesnego czytelnika może zdziwić fakt, że na początku nie można było wypożyczać książek do domu, tylko korzystać z nich na miejscu. Gmach, z fasadą wzorowaną na paryskim Luwrze, był pierwszym na ziemiach polskich budynkiem projektowanym na cele biblioteczne.

Przez lata Biblioteka Raczyńskich zmieniała się. Jej rozwój zahamowała II wojna światowa. W 1945 r. podczas walk o Poznań Biblioteka została zniszczona, a ponad 90% księgozbioru spłonęło, ocalało jedynie około 17 tysięcy jednostek zbiorów specjalnych wywiezionych dwa lata wcześniej przez kierownika Józefa Raczyńskiego do wielkopolskiego majątku Obrzycko. Po wojnie postanowiono odbudować historyczny budynek, a także, dzięki nowo powstałej sieci filii, ułatwić dostęp do książek mieszkańcom różnych dzielnic Poznania.

W XXI wieku Bibliotekę czekały kolejne zmiany. W 2013 roku oddano tzw. nowe skrzydło z Wypożyczalnią, czytelniami, galerią i Biblioteką dla dzieci. W 2022 roku zakończył się projekt modernizacji historycznego gmachu, dzięki któremu do budynku przy pl. Wolności znów wróciły książki. Poza tym w Poznaniu stanęło 11 książkomatów, które uzupełniają ofertę filii i pozwalają poznaniakom na jeszcze lepszy dostęp do książek przez 24 godziny i siedem dni w tygodniu.

Urodzinowy maj

Biblioteka oferuje swoim czytelnikom, książki z różnych dziedzin i gatunków, filmy, audiobooki, czasopisma, a także płyty z muzyką. Jednak Biblioteka Raczyńskich to nie tylko miejsce spotkania z książką, ale także z innymi ludźmi. W maju, miesiącu bibliotek i jubileuszowym czasie Biblioteki Raczyńskich, w gmachu przy pl. Wolności i filiach będzie można wziąć udział w bardzo wielu wydarzeniach kulturalnych, edukacyjnych i artystycznych.

Wielbicieli poznańskich tematów zapraszamy na wręczanie nagród w konkursie o Nagrodę im. Józefa Łukaszewicza na najlepszą książkę o Poznaniu. Nagroda powraca po przerwie. W spotkaniu wezmą udział - Paweł Kowal, autor książki "Abakanowicz. Trauma i sława", Zofia Leitgeber i Katarzyna Stelmachowska, autorki książki "Poznańskie Winiary 1939-1945. Losy winiarczyków", Małgorzata Wryk, autorka książki "Opowieść mojej mamy. Ocalić rodzinną historię od zapomnienia" oraz laureat nagrody specjalnej Przemysław Matusik, autor "Historii Poznania". Rozmowę poprowadzi Grażyna Wrońska.

Bibliotekę odwiedzą pisarki - Magdalena Witkiewicz, Tanya Valko i Agata Widzowska oraz tłumacze Rene Koelblen i Stanisław Waszak. Będzie też można zwiedzić bibliotekę (w tym otwierane dla publiczności dopiero drugi raz magazyny). W filiach rusza także akcja Senioralna wiosna u Raczyńskich, dzięki której będzie można lepiej poznać historię Biblioteki, a także wziąć udział w warsztatach teatralnych, genealogicznych i literackich.

W urodzinowym maju nie zabraknie też spektakli teatralnych i koncertów, a pokaz przedwojennego filmu z Gretą Garbo, który odbędzie się w ramach cyklu W małym kinie u Raczyńskich będzie wzbogacony muzyką na żywo.

Wyjątkowym wydarzeniem związanym ze 195-leciem Biblioteki będzie wystawa "Chopin, Matejko, dawne mapy. Skarby Latanowicza w Bibliotece Raczyńskich" prezentująca część tzw. skarbu Stanisława Latanowicza, czyli największej mieszczańskiej kolekcji, którą w 1938 r. miasto Poznań zakupiło od spadkobierców dla Biblioteki Raczyńskich. Na wystawie będzie można zobaczyć m.in. kilkanaście map z lat 1572-1762; przywileje królów i królowych polskich (Jana III Sobieskiego, Marii Kazimiery Sobieskiej; Stefana Batorego, Zygmunta Augusta) i autografy (m.in.: F. Chopina, J. Matejki, J. Kasprowicza, T. Kościuszki, W. Reymonta, H. Sienkiewicza). Oprowadzanie kuratorskie po tej wystawie będzie częścią Nocy Muzeów, w której Bibliotek i jej muzealne oddziały Mieszkanie-Pracownia Kazimiery Iłłakowiczówny , Muzeum Literackie Henryka Sienkiewicza, Pracownia-Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego, które także szykują na Noc Muzeów wiele atrakcji.

Szczegóły wydarzeń na stronie www.bracz.edu.pl